یزدفردا :رضا ملاحسینی اردکانی/ کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی:این روزها به هر سایت و جریده ای سر بزنی حتماً اخباری پیرامون اصلاحاتی در پول ملی خواهی دید. پیرامون مباحث اقتصادی آن حرف و حدیث زیاد است اما تخصصی در این زمینه ندارم که بخواهم اظهار نظر کنم. اما در لابلای این اخبار خبری توجه ام را به خود جلب کرد. گویا بانک مرکزی در اقدامی که قابل تقدیر است پیرامون این طرح و همچنین تغییر نام واحد پول ملی نظرسنجی می نماید. آنگونه که معاون رئیس بانک مرکزی در کنفرانس مطبوعاتی خود چندی پیش مطرح نمود، نام "پارسی" به عنوان نام جدید واحد پول ملی بیشترین موافق را تا کنون داشت است. هر ایرانی وطن دوستی در نگاه اول از سنخیت نام پارسی روی پول ملی خود رضایت بیشتری خواهد داشت تا عناوین اسپانیایی ریال و یا مغولی تومان! اما بحث کمی از این ظاهر زیبا فراتر است.

ایران کشوری است چند قومیتی که اقوام کوچک و بزرگ زیادی قرنهای قرن در کنار هم زیسته اند. در مباحث جغرافیای سیاسی، از نظر قومیت ایران را به 6 قومیت اصلی بزرگ یعنی پارس یا فارس، ترکی یا آذری، کردی، عرب، بلوچ و ترکمن تقسیم می کنند. قوم فارس با زیرشاخه های متنوع آن بیشترین درصد جمعیت را در بر می گیرد. بنابراین تنوع قومیتی این سرزمین بر هیچکس پوشیده نیست.

عناوین و نمادهای ملی هر سرزمین عاملی است در جهت وحدت و انسجام ملی مردمان آن جامعه. در همه جا این نمادها و عناوین را به گونه ای بر می گزینند و یا نام گذاری می کنند که همه آحاد آن ملت بدان احساس تعلق نمایند و نسبت به آن وفادار بمانند. پول ملی و واحد آن نیز یکی از همین موارد است. عنوانی که بیشتر نظر را تا کنون به خود جلب کرده هر چند بومی این سرزمین و در بردارنده بخشی از فرهنگ و تاریخ اینجاست اما تنها برای درصدی از ایرانیان احساس رضایت ایجاد می کند و به احتمال بسیار فراوان ایرانیان غیرفارس چنین حسی را نخواهند داشت. برای روشن شدن موضوع ذکر چند مورد خالی از فایده نخواهد بود:

چند سال پیش و پس از غائله ای که کاریکاتور روزنامه ایران به راه انداخت، شهرهای آذری نشین شاهد التهاباتی بود که در جریان آن تقریباً تمامی شعب یک بانک بیشترین خسارات را متحمل گردید و آن هم بانک پارسیان بود! علت هم چیزی نبود جز تعصب قومی آذری و پارسی!

چند وقت بعد از آن اسکناس هایی به چاپ رسید که بر روی آن حدیثی از پیامبر اکرم (ص) منقوش شده بود که اگر علم در ثریا هم باشد مردانی از پارس بدان دست خواهند یافت. هرچند مسلماً مراد از مردانی از پارس ایرانیان هستند و نه فقط فارسها اما همین اقدام نیز بازخوردهای منفی قابل تاملی در مناطق قومیت نشین ایران داشت. بنابراین باید در انتخاب عناوین و نمادهای ملی دقتی صدچندان به کارگرفت که موجب سوء استفاده دیگران نشود.

همه می دانند که نام سرزمین ما از همیشه تاریخ تا کنون "ایران" بوده و هیچ نامی غیر از این هیچگاه نداشته است. اما از آن زمان که اسکندر گجستک به این سامان یورش آورد، از آنجا که این نخستین مواجهه غرب متمدن با ایرانیان بود و از آن رو که در آن زمان قوم پارس برای سامان حکم می راندند، این سرزمین را پرشیا به معنی سرزمین پارسها نامیدند. تا سال 1935 این روند در منابع غربی ادامه یافت هرچند که منابع ایرانی و اسلامی هیچگاه چنین عنوانی را ثبت نکردند. در این سال رضا شاه در نامه ای به جامعه ملل متحد متذکر شد که نام این سرزمین همیشه "ایران" بوده و نام های دیگر مثل پرشیا جعلی است. از آنجا که در آن زمان نظام استعماری در حال اضمحلال بود و کشورهای جدیدی مستقل می شدند، با این اعلام رسمی بسیاری از مردمان غرب تصور نمودند که کشور جدیدی با عنوان ایران به استقلال رسیده است! اما می دانیم که نام ایران برای همه ایرانیان از فارس و ترک و بلوچ تا کرد و ترکمن و عرب قابل قبول و افتخار آفرین است اما اگر نام اینجا پرشیا بود؟

هرچند معلوم نیست که اصلاً چنین تغییری در سیستم پولی رخ دهد و نام پارسی انتخاب شود، اما به نظر می رسد ما نیز باید کمی معقولانه تر فکر کنیم و مصالح و منافع و وحدت ملی را بر تعصبات قومی و تاریخی خود ترجیح دهیم!

• نویسنده : یزد فردا
• منبع خبر : خبرگزاری فردا